Lege brooddozen: wat kunnen scholen doen?

“Een kind met honger kan niet opletten of iets bijleren in de klas,” getuigt Dieter, een leerkracht in het vierde leerjaar. Zijn bezorgdheid is niet uniek: steeds meer scholen botsen op lege brooddozen, ongezonde maaltijden en kinderen die zonder ontbijt naar de klas komen. Maar wat kan je als leerkracht doen en welke rol kan de school opnemen? 

Onderzoeker Katrien De Maegd van het EQUALITY//ResearchCollective doet onderzoek naar het probleem. “Armoede in en rond de school is een reëel en groeiend probleem. We zien niet alleen lege brooddozen, maar ook een verslechterende kwaliteit van de inhoud ervan,” legt ze uit. “Soms gaat het om restjes van de vorige dag zoals koude pizza of frietjes, allesbehalve voedzaam en gezond.” 

Crackers in de kast: zorg of symptoom? 

Veel leerkrachten grijpen intuïtief naar een oplossing. Ze brengen extra eten mee of houden een doos met crackers achter de hand. Katrien begrijpt die reflex. “Dat is logisch, als mens wil je niet dat kinderen honger lijden. Zo’n individuele actie toont betrokkenheid, en dat is waardevol.” 

Toch is het volgens haar belangrijk dat scholen niet blijven steken in tijdelijke lapmiddelen. “Als je merkt dat er dagelijks kinderen zonder eten toekomen, dan is het tijd om structureel te kijken: wat kunnen we als school doen? Welke signalen kunnen we doorgeven?” 

Structurele oplossingen én onmiddellijke hulp 

Katrien pleit voor een dubbele aanpak: op korte termijn mag er gerust een cracker worden uitgedeeld, maar tegelijkertijd moeten scholen structurele partners zoeken. “Er bestaan organisaties zoals Brooddoosnodig (van Enchanté vzw) of Oog voor Lekkers die scholen ondersteunen met verse groenten, fruit of zelfs volledige brooddozen. Scholen moeten weten dat ze daar terechtkunnen.” 

Ze wijst ook op het belang van communicatie. “Blijf het gesprek voeren, niet alleen in de leraarskamer, maar ook met het CLB, de schooldirectie, de scholengemeenschap én lokale besturen. Enkel zo kunnen we druk zetten op beleidsniveau.” 

Wie betaalt? 

Een andere bezorgdheid is de kost. Moeten leerkrachten zelf opdraaien voor de extra koekjes en fruit? “Dat is niet de bedoeling,” zegt De Maegd stellig. “Scholen hebben werkingsmiddelen, maar die zijn daar eigenlijk niet voor bedoeld. Daarom is samenwerking met organisaties essentieel. Ook via initiatieven zoals De Warmste Week worden er fondsen verzameld om dergelijke projecten te ondersteunen.” 

Onderzoek naar impact 

Intussen loopt er ook onderzoek naar de effectiviteit van deze initiatieven. “We willen weten of het aanbieden van maaltijden op school écht impact heeft op armoede en gezondheid,” aldus De Maegd. “Die resultaten zijn belangrijk om toekomstig beleid te onderbouwen.” 

Haar boodschap aan leerkrachten? 

“Blijf alert voor signalen van armoede. Geef waar nodig een cracker, maar draag de bezorgdheid ook verder. Zoek partners en spreek overheden aan. En vooral: weet dat je er niet alleen voor staat.”