Bart De Wever geeft gastcollege voor studenten vastgoed.

Donderdag 30 november was Bart De Wever, burgemeester van Antwerpen en historicus, te gast bij de opleiding Vastgoed om er een uiteenzetting te geven rond het thema 'Ons verleden als sleutel tot de stad van morgen'. Het werd een onderhoudende uiteenzetting over stadsontwikkeling, met uiteraard de voorspelbare speldenprikken die de rivaliteit tussen Gent en Antwerpen in de verf zetten.

Bart De Wever ging onder meer dieper in op de impact van de geschiedenis op stadsontwikkeling – en bij uitbreiding vastgoedbeheer. De geschiedenis van een stad bepaalt mee hoe ze zich ontwikkelt. Steden vanuit een vacuüm oprichten, lukt doorgaans niet, zo luidde zijn betoog. Hij haalde daarbij een voorbeeld uit Zuid-Korea aan, waar een totaal nieuwe stad ‘from scratch’ werd opgebouwd, maar waar bijna niemand wou wonen.

Een volledig nieuw opgebouwde stad heeft geen geschiedenis, geen erfgoed. En stadsbewoners identificeren zich met hun erfgoed, hebben er een emotionele band mee. Aan erfgoed raken, roept vaak emotionele reacties op. Dat heeft met wooncomfort te maken (bv. mooi uitzicht dat verloren gaat), waarde van eigendom die kan dalen als erfgoed verdwijnt, maar zeker ook met identiteit, argumenteerde De Wever.

Oosterweel

Hij ging uitgebreid in op de evolutie van de stad Antwerpen door de eeuwen heen, om uiteindelijk in de zoomen op de huidige situatie en vooruit te blikken. En dan kon de Oosterweelverbinding uiteraard niet ontbreken. Het traject van die ringweg heeft jarenlang hevige discussies veroorzaakt, tot in de rechtbank, maar Bart De Wever maakt zich sterk dat men er in het uiteindelijke traject in geslaagd is om iets dat louter als last werd gezien, nu ook een middel wordt om de leef- en woonkwaliteit op te krikken: langs de ‘boorden’ van de Oosterweelverbinding worden heel wat parkzones ingericht en een deel van de ring krijgt een overkapping – onder meer de bekende viaduct aan het Sportpaleis gaat onder de grond – wat ruimtelijk heel wat nieuwe opportuniteiten biedt.

“Stadsdelen waar nu eigenlijk niemand wil wonen, zullen binnen afzienbare tijd nieuwe, aantrekkelijk wijken worden. Projectontwikkelaars en vastgoedmakelaars spelen daar natuurlijk op in. Het gevaar bestaat dat daardoor het betaalbaar wonen in die zones onder druk komt”, schetste De Wever.

En daar ligt volgens hem ook een belangrijke taak voor de overheid: leren omgaan met het marktdenken en erop anticiperen, om te vermijden dat stadsontwikkeling geen synoniem wordt van stadsverdrijving. Met andere woorden, ervoor zorgen dat de vastgoedprijzen niet zodanig de pan uitswingen dat je de huidige inwoners wegjaagt.

Plas

Trouw aan zichzelf, kon Bart De Wever het niet laten om tijdens zijn uiteenzetting geregeld de rivaliteit tussen Gent en Antwerpen op te poken. Een beetje plagen mag natuurlijk, al helpt het wel dat je je ‘tegenstrever’ kent. Zo benadrukte hij dat Antwerpen aan de Schelde ligt, “een echte stroom”, terwijl Gent alleen de Leie heeft, die De Wever “een plas” noemde. Toch niet goed opgelet in de les aardrijkskunde, mijnheer De Wever. Best eens checken waar de Leie in de Schelde uitmondt…