Hoe krijgen we mensen in beweging richting duurzamere mobiliteitskeuzes?
In dit project onderzochten we hoe we zowel werkgevers als werknemers kunnen ondersteunen bij het maken van duurzamere mobiliteitskeuzes. Daarom ontwikkelden we twee tools:
- een werkgevers-tool die HOGENT helpt nadenken over langetermijnimpact en gerichte acties;
- een werknemers-tool die medewerkers stimuleert om vaker de fiets te nemen.
Probeer de Wijzer-op-Wegwijzer nu!
Vind snel de slimste, goedkoopste en meest duurzame route naar je werk. Gebruik de Wijzer-op-Wegwijzer en ontdek in één klik welke vervoersoptie het best bij je past.
1. Denken op lange termijn met een Theory of Change
Op organisatieniveau gebruikten we het Theory of Change-raamwerk om te bepalen welke stappen nodig zijn richting duurzamere mobiliteit. Vanuit deze denkketen selecteerden we één concrete stap om die gewenste toekomst dichterbij te brengen: hoe stimuleren we dat meer personeelsleden met de fiets pendelen?
Deze focus zorgde voor een gedeeld begrip binnen HOGENT over waarom fietsgebruik belangrijk is en welke acties hiervoor prioritair zijn. Zo werd de mentale shift niet abstract, maar tastbaar en richtinggevend voor de ontwikkeling van de werknemers-tool.
2. Interventies om HOGENTenaars meer de fiets op te krijgen
Onderstaande interventies werden bewust ingebouwd in de werknemers-tool om fietsen aantrekkelijker en vanzelfsprekender te maken. Ze steunen op principes uit gedragspsychologie en nudging.
In de “groene” verf zetten
Duurzame vervoersmodi zoals fietsen en wandelen kregen een prominente plaats in de routeplanner, visueel ondersteund door groene iconen. Deze ingreep combineert verschillende gedragsmechanismen:
- Salience effect: groene symbolen vallen sneller op
- Priming: de kleur groen roept ssociaties op met natuur, gezondheid en “goed bezig”
- Traffic-light labelling: net zoals bij een verkeerslicht staat groen voor doorgaan en goede keuze
- Primacy effect: wat bovenaan staat, wordt vaker bekeken én gekozen
Met kleine visuele cues verschuift zo de aandacht automatisch richting duurzame opties.
Pendeltocht = X boterhammen met choco
Calorieverbruik wordt vertaald naar een herkenbare, concrete maat: “boterhammen met choco”.
Dit versterkt twee psychologische effecten:
- Minder psychologische afstand: calorieën zijn abstract, een boterham is meteen voorstelbaar.
- Present bias doorbreken: door direct te tonen “wat een fietstocht nu al oplevert”, wordt fietsen aantrekkelijker op het moment zelf.
Kuddegedrag: HOGENTenaars inspireren elkaar
Ook sociale en organisatorische nudges spelen mee:
- Social proof: de tool vermeldt hoeveel collega’s van campus Schoonmeersen (HOGENT) al met de fiets komen. Wanneer “meer dan de helft” dit doet, voelt fietsen als de sociale norm.
- Autoriteit: de promomail vertrok vanuit de departementshoofden, wat de geloofwaardigheid en motivatie versterkt.
Zo ontstaat het gevoel dat duurzaam pendelen niet alleen een individuele keuze is, maar deel van een breder gedragen cultuur.