Bouwgrond steeds schaarser én duurder.

De Vlaamse vastgoedmarkt is op vele vlakken niet transparant. Sinds 2015 publiceert het Belgische statistiekbureau (Statbel) geen cijfermateriaal meer wat betreft bouwgronden. Daarom wil het onderzoekscentrum DRUM inzicht bieden in de recente evolutie van bouwgrondprijzen in Vlaanderen. 

Geen echte stabilisatie: prijzen blijven stijgen

Na een lange periode van snelle prijsstijgingen (vooral tussen 2004 en 2014), leek de bouwgrondmarkt in Vlaanderen tussen 2016 en 2021 te stabiliseren. Onderzoekers bij DRUM stelden in 2023 echter vast dat die stagnatie voorbij is. De mediaaneenheidsprijs van bouwgrond steeg van 204,84 €/m² in 2016 naar een recordhoogte van 249,68 €/m² in 2024, een stijging van bijna 22% in acht jaar. 

Minder bouwgrond verkocht

Tegelijkertijd daalde het aantal transacties fors: van 10.317 in 2021 naar slechts 5.950 in 2024. Dit is het laagste aantal ooit gemeten binnen de dataset​. De onderzoekers wijzen op meerdere oorzaken: strengere bouwvoorschriften, de impact van het beleidsplan Ruimte Vlaanderen en fiscale maatregelen zoals hogere btw op nieuwbouw. 

Grote prijsverschillen tussen gemeenten en provincies

Ruimtelijk blijven de kust, de as Brussel-Antwerpen en centrumsteden zoals Gent de duurste regio’s. In Knokke-Heist liep de mediaaneenheidsprijs zelfs op tot meer dan 1.500 €/m², wat het hoogste cijfer in Vlaanderen is​. Daartegenover staat Limburg, waar bouwgrond met een mediaaneenheidsprijs van 188,95 €/m² in 2024 het goedkoopst blijft. Ook de Vlaamse Ardennen blijven relatief betaalbaar. 

Opmerkelijk: de grond in stedelijke kernen is gemiddeld 28% duurder dan in lintbebouwing of verspreide bebouwing, maar kernen kennen ook een veel kleinere mediaanoppervlakte (469 m² t.o.v. 746 m² buiten de kern). 

Ruimtelijke beleidsdoelen nog niet bereikt

De strategische doelstelling van de Vlaamse overheid om te bouwen binnen bestaande kernen wordt nog niet overal weerspiegeld in de cijfers. Vooral in Limburg en het oosten van Vlaams-Brabant blijft een aanzienlijk aandeel bouwgronden verkocht langs linten – een trend die afwijkt van het beleidsstreven naar kernversterking. 

En nu?

Het DRUM-onderzoek biedt met zijn jaarlijkse actualiseringen een transparant alternatief voor de vaak gebrekkige publieke vastgoeddata sinds 2015. De gebruikte methodologie – een combinatie van perceelgeometrie, bestemmingsinformatie en prijsanalyse – laat bovendien toe om genuanceerde inzichten te geven op gemeentelijk niveau. 

Met het REM-project (Ruimtelijk-Economisch Vastgoedmodel) wil HOGENT bijdragen aan een meer toegankelijke, datagedreven kijk op de vastgoedmarkt. Verdere verdieping (zoals de vergelijking tussen bouwgronden en appartementen) staat op de agenda van het onderzoekscentrum.