Crustatieve Zorg: een nieuwe benadering voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen

Hoe kunnen we het leven van mensen met een ernstige en persisterende psychiatrische aandoening (EPPA) waardevol maken, ook wanneer klassieke behandelingen geen baat meer lijken te hebben? Vanuit die vraag ontstond het concept van crustatieve zorg, een innovatieve zorgvorm die met enkele partners binnen zorg en onderzoek verder wordt uitgewerkt, onder andere door HOGENT-collega Jurgen Magerman.

Crustatieve zorg is een benadering die zich richt op het verbeteren van de levenskwaliteit van mensen met EPPA, geïnspireerd door de palliatieve filosofie. Ze vertrekt niet vanuit de vraag wat is er nog te genezen?, maar wel hoe kunnen we het leven van deze persoon zo waardevol mogelijk maken?

De zorg rust op vier pijlers: lichamelijk, psychisch, sociaal en existentieel. Deze worden steeds afgestemd op de unieke noden en wensen van elke zorgvrager. De metafoor van de schelp symboliseert hierbij bescherming en comfort: soms is ze stevig en gesloten en de nabijheid van hulpverlening essentieel, soms open en uitnodigend. De zorg is dynamisch en past zich voortdurend aan het tempo en de mogelijkheden van de cliënt of bewoner aan.

Onderzoek naar crustatieve zorg

In Vlaanderen is het Forum Crustatieve Zorg de voortrekker rond het vernieuwende model van de crustatieve zorg. Sinds 2020 zorgt het forum voor afstemming tussen professionals, beleidsmakers en academici, het delen van onderzoeksnoden- en resultaten en het inspireren van hulpverleners.

Jurgen Magerman, onderzoeker bij het EQUALITY ResearchCollective, is actief betrokken bij het forum en doet onderzoek naar het cliëntperspectief van mensen met EPPA. Hoe ervaren cliënten hun kwaliteit van leven zelf? Hoe beleven ze de zorg? En hoe kijken ze naar inclusie en maatschappelijke participatie? Door deze vragen te onderzoeken, wil het project niet alleen inzichten verzamelen, maar ook het werkveld inspireren via intervisiegroepen en lerende netwerken met therapeuten in de geestelijke gezondheidszorg.

Bekijk de reportage

Kanaal Z maakte een reportage over crustatieve zorg en sprak daarbij o.a. met Jurgen Magerman over zijn werk en de toekomst van deze zorgvorm. Bekijk het hier.