In zes landen, waaronder België, polste een kwalitatief onderzoek naar de meerwaarde en drempels van multiculturaliteit via de ervaringen van docenten en inkomende internationale studenten. In ons land was collega David Van Bunder betrokken vanuit het HOGENT-onderzoekscentrum Learning in Diversity. Het onderzoeksproject mondde uit in een handboek over lesgeven in een multiculturele setting en een opleiding.
Het onderzoek, waarbij diepte-interviews plaatsvonden met een veertigtal studenten en een zelfde aantal lesgevers, past in een Erasmus+-project, Multiclass genaamd, en naast het HOGENT-onderzoekscentrum Centre for Learning in Diversity zijn er partners uit Spanje, Tsjechië, Roemenië, Bulgarije en Turkije betrokken. Om misverstanden te vermijden: het onderzoek concentreerde zich op internationale studenten die specifiek voor hun studies in een ander land verblijven. Studenten met migratieachtergrond die in het land waar ze studeren ook leven en wonen, behoorden dus niet tot de onderzoeksdoelgroep.
Heterogeen
Ondanks die duidelijke afbakening stelden de onderzoekers toch veel heterogeniteit vast: “Er zijn veel verschillen in onthaal, lesmodaliteiten, soorten mobiliteit, aanbod van Engelstalige cursussen, en dergelijke”, schetst David Van Bunder.
“Bijvoorbeeld wat soorten mobiliteit betreft, blijkt dat we in Vlaanderen vooral te maken hebben met korte mobiliteiten – een semester of een academiejaar – terwijl dat in andere landen dikwijls over een volledig opleidingstraject gaat.”
En dat leidt tot verschillen in hoe de internationale studie ervaren wordt: “Studenten met langere mobiliteiten geven vaker aan dat ze wat verloren lopen en ondersteuning missen”, zegt David Van Bunder.
Ook op het vlak van taal tekenen zich nogal wat verschillen af: de kennis van het Engels is niet altijd adequaat en soms een struikelblok. Aan de andere kant worden de opleidingen die de studenten volgen, niet altijd in het Engels aangeboden, wat de taalbarrière meestal nog groter maakt.
Netwerk
Die motivatie vinden internationale studenten op verschillende vlakken. Open staan voor nieuwe ervaringen speelt een belangrijke rol in hun keuze om in het buitenland te studeren. Daarnaast willen ze hun kennis van het Engels bijspijkeren.
“De studenten zijn ook positief over de combinatie van formeel leren – in het leslokaal – en informeel leren – het (studenten)leven buiten de campus, een sociaal leven in een onbekende omgeving. Ze zien hun internationale studie ook in functie van een netwerk voor een latere loopbaan. Want velen willen graag in een internationale context werken”, legt David uit.
Slide
Een van de belangrijkste vaststellingen is misschien wel dat de docenten niet overal voorbereid zijn om les te geven aan dergelijke internationale groepen. Bovendien zijn er ook verschillen in onderwijscultuur: “Zo vinden we in Vlaanderen een powerpointpresentatie goed als de slides niet te veel info bevatten en visueel aantrekkelijk zijn. In sommige landen is een goede slide er echter een die juist wel veel info bevat. Ook de lesmethode kan al eens verschillen: terwijl we in Vlaanderen dikwijls vertrekken van de theorie en die daarna toetsen aan de praktijk, is dat soms omgekeerd”, illustreert David. “Er zijn dus wel wat uitdagingen.”
Nochtans staan vele docenten wel positief tegenover internationale studentengroepen: het levert hen extra kennis en skills op en doorgaans gaat het over gemotiveerde en dankbare studenten.
Sofia
Bij lesgevers werd ook nagegaan of ze nood hadden aan vorming inzake lesgeven in een internationale context. De meesten vonden dit zeker zinvol, op voorwaarde dat het een zeer praktische opleiding is.
Binnen het onderzoeksproject werd alvast een handboek uitgewerkt om de lesgevers wegwijs te maken in een multiculturele setting. Op basis daarvan ontwikkelden de onderzoekers ook een meerdaagse opleiding die online gevolgd kan worden maar ook één keer fysiek aangeboden wordt.
Contact
De fysieke training vindt plaats in Sofia (Bulgarije) Tussen 15 en 21 september 2024. HOGENT-lesgevers die deze training willen bijwonen, kunnen voor meer info contact opnemen met david.vanbunder@hogent.be.
Publicatiedatum: 28/03/2024