Studenten orthopedagogie HOGENT lanceren open brief.
In opdracht van vzw De Huizen onderzochten zes orthopedagogiestudenten van HOGENT (Anke Mebis, Joke Schuermans, Kiani Bouvroy, Lena Vandenbogaerde, Myrthe Mot, Karen Vanderbeke) de levenskwaliteit van jongvolwassenen in detentie. In hun bachelorproef bespreken de studenten de uitdagingen binnen het huidige gevangenissysteem en de specifieke behoeften en noden van jongvolwassenen in detentie.
Als sluitstuk van hun onderzoek schreven de studenten een open brief die pleit voor een fundamentele verandering van het gevangenissysteem en detentiehuizen, met bijzondere aandacht voor jongvolwassenen tussen 18-25 jaar. Ze kunnen met hun initiatief alvast rekenen op de steun van vzw De Huizen en heel wat van hun lectoren: “Ik ben een bijzonder trotse promotor van deze bachelorproef”, zegt lector Tineke Wancour. “Deze bachelorproef en open brief zijn heel actueel. Er is momenteel immers heel wat draagvlak om kleinschalige detentie verder in beweging te zetten.”
Ook Marlies Gailliaert, coördinator van VZW De Huizen, is vol lof over het enthousiasme van de studenten en trots op het feit dat de brief op een week tijd door bijna 500 mensen werd ondertekend. "Het is fijn te zien hoe deze studenten zich hebben ingezet voor hun leeftijdsgenoten en dat ze net zoals ons geloven dat er structurele verandering nodig is om deze jongeren een toekomst geven."
Onderteken de petitie hier.
De open brief, die intussen ook al gepubliceerd werd op Sociaal.net, lees je hieronder:
Is dat geen straf idee?
Tien maanden geleden kregen wij, een groep HOGENT-studenten, voor onze bachelorproef de opdracht om het lot van jongvolwassenen in detentie te onderzoeken. Wat we gezien en gehoord hebben, heeft ons diep geraakt. Samen met vzw De Huizen willen we daarom bewustwording creëren voor de onrechtvaardigheden die gebeuren achter de gesloten deuren van de gevangenissen en die de toekomst van jonge levens verwoesten. We pleiten voor een aanpak met kleinschalige detentiehuizen die jongvolwassen écht een tweede kans geven. Het is tijd voor actie!
Ons gevangeniswezen is al jaren in crisis. Overbevolking, stakingen, een alarmerende toename van geweld: deze problemen tekenen het landschap van ons detentiesysteem. In dit falend gevangenissysteem lopen de jongvolwassenen zich vast. Dat blijkt ook uit hun treffende getuigenissen:
- “Ik moest op de grond slapen met mijn matras naast de wc in de cel, dan merk je wel dat die overbevolking echt niet oké is.”
- “Ik heb PTSS overgehouden aan mijn vorige detentie, ik heb vijf zelfmoorden meegemaakt op cel.”
- “Je zit constant in overlevingsmodus.”
- “Het enige wat we willen is een kans.”
Recidive
Het is tijd om menselijkheid, ondersteuning en rehabilitatie tot de kern van onze aanpak te maken. Maar de realiteit is dat de huidige detentiecentra, meer specifiek gevangenissen, nog te vaak een broedplaats vormen voor verdere criminalisering, detentieschade, trauma en uitzichtloosheid.
De recidivecijfers in ons land zijn torenhoog: maar liefst 70 procent van de gedetineerden komt binnen de vijf jaar opnieuw voor een rechter. België is hier een van de slechtste leerlingen van de Europese klas. Het is hoog tijd dat we deze kwestie niet langer laten voortbestaan. We moeten erkennen dat het Belgische gevangenissysteem fundamenteel faalt, in het bijzonder voor jongvolwassenen die vaak unieke behoeften hebben die momenteel niet adequaat worden aangepakt.
Jongvolwassenen blijken meer beïnvloedbaar te zijn, wat hen kwetsbaarder maakt. Psychische problemen kennen dan ook een piek onder jongvolwassenen: maar liefst 75 procent van deze problemen ontwikkelt zich voor het 25ste levensjaar. Als studenten van HOGENT kunnen we dan wel goed opgeleid worden om op een menswaardige manier met hulpbehoevenden aan de slag te gaan maar het is pijnlijk te merken dat een gevangenis net alles wat wij geleerd hebben onderuit haalt.
Is onze nood aan vergelding dan zo groot dat we niet kunnen erkennen dat de huidige aanpak op lange termijn zorgt voor meer problemen? Het lijkt ons beter om deze jongeren een hand te reiken om hen op weg te helpen en hen de kans te geven om aan zichzelf te werken.
“Het is tijd om menselijkheid, ondersteuning en rehabilitatie tot de kern van onze aanpak te maken.”
Detentiehuizen
Wij pleiten voor detentiehuizen als alternatief voor traditionele gevangenissen. Detentiehuizen streven naar kleinschalige en gedifferentieerde detentievormen die meer verankerd zijn in de samenleving. Een zinvolle detentie bereidt de gedetineerde voor op het leven na de straf. Dit impliceert een individuele aanpak evenals het creëren van een sociale rol en een sociaal netwerk. Laat ons plekken creëren van hoop en mogelijkheden, in plaats van wantrouwen en stigma.
Onze jongvolwassenen die zich in detentie bevinden of in detentie hebben gezeten zijn fundamenteel niet anders dan ons, hun leeftijdsgenoten buiten de muren van de gevangenis. Wij hebben dezelfde dromen, behoeften en angsten. Wij willen allemaal groeien, een gevoel van eigenwaarde creëren, kansen krijgen en deze kansen kunnen nemen.
Jongvolwassenen in detentie verdienen tweede kans. Wij roepen op om te stoppen met het stigmatiseren van deze jongeren. Laten we hen de steun en middelen bieden die ze nodig hebben, zodat ze de kans krijgen om te herstellen, te groeien en op een positieve manier bij te dragen aan onze samenleving.
Met hoop op een betere toekomst,
Anke Mebis, Joke Schuermans, Karen Vanderbeke, Kiani Bouvroy, Lena Vandenbogaerde, Myrthe Mot.
Publicatiedatum: 22/05/2024