Je aanpassen en toch jezelf blijven.

Eric Verbeiren en Frank Van Overwalle sloegen de handen in elkaar om je met een praktische en wetenschappelijk onderbouwde gids op weg te helpen in je nieuwe job. De auteurs leggen via wetenschappelijke inzichten uit de sociale neurowetenschap uit hoe beslissingen in je brein tot stand komen en concentreren zich daarbij op je loopbaan.

Hoe kan je je mentaal en fysiek voorbereiden op je nieuwe job? Hoe kan je een sterke eerste en tweede indruk maken? Hoe onderhandel je succesvol met je manager? Hoe zorg je ervoor dat je het noorden niet kwijtraakt in het doolhof van meetings en communicatie­kanalen? Hoe blijf je jezelf in een alsmaar complexere bedrijfs­wereld? ‘De andere 50%’ – de titel verwijst naar je ‘sociale’ brein - leert je do’s en don’ts voor je eerste werkdagen, offline en online meetings, omgaan met je collega’s, mailverkeer, en zoveel meer.

Werknemer als uitgangspunt

Dat het boek vertrekt vanuit het perspectief van de werknemer die in een nieuwe werkomgeving terechtkomt, is niet vreemd aan zowel de bedrijfs- als onderwijs­ervaring van Eric Verbeiren: “In de bedrijfswereld gebeurt het geregeld dat men zeer degelijke krachten laat gaan omdat ze niet passen in de organisatie. Er zijn wel behoorlijk wat publicaties over het behouden van getalenteerde medewerkers – in het jargon heet dat retentie­management – maar die vertrekken steevast vanuit het hr-beleid. We vonden dan ook dat er een boek nodig was dat de werknemer als uitgangspunt neemt. Want ook de werknemer heeft handvaten nodig om in de nieuwe werkomgeving goed te functioneren en tegelijkertijd zichzelf te kunnen blijven – beide elementen zijn noodzakelijk”, situeert hij.

Om een goede indruk te maken bij collega’s en leiding­gevenden moet je ‘de sociale kantoordynamiek’ onder de knie krijgen. “En als ik lesgeef, zie ik dikwijls studenten met veel capaciteiten, van wie ik me wel afvraag of ze in die dynamiek hun plaats zullen vinden, bijvoorbeeld omdat ze een zeer non-conformistische stijl en attitude hanteren die moeilijk compatibel is die specifieke werkomgeving. Dus kunnen aanpassingen aan attitude en gedrag nodig zijn”, legt Eric uit.

Olifanten en muizen

Dat betekent echter niet dat je jezelf moet verloochenen om in het plaatje te passen. “Het gaat niet over jezelf verkopen als iemand die je niet bent. Het gaat integendeel over jezelf kunnen blijven door je in je gedrag en houding aan te passen op aspecten die niet raken aan wat je essentieel vindt”, licht Eric Verbeiren toe.

Maar daarvoor moet je natuurlijk eerst afbakenen wat je essentieel vindt. En dat kan eender wat zijn: alle dagen op tijd thuis zijn om voldoende tijd aan je kinderen te kunnen besteden, bijvoorbeeld. Of een job waarin je veel autonomie krijgt. Of de kledij kunnen dragen die je wil dragen.

De auteur geeft aan dat je een onderscheid moet maken tussen olifanten en muizen: de olifanten zijn de elementen die van groot belang voor je zijn en die je dus niet opzij kan schuiven. Zaken die je minder moeite vergen om aan te passen, zijn de ‘muizen’.

Hoofddoek

In dat verband verwijst Eric naar een gesprek met een studente die een hoofddoek droeg en zich dan afvroeg of ze die hoofddoek achterwege moest laten, omdat die bij sollicitaties voor rekruteerders een drempel kan vormen. Maar voor de studente in kwestie was die hoofddoek wel een essentieel deel van haar identiteit.

“Uiteraard moet ze haar hoofddoek dan blijven dragen”, zegt Eric Verbeiren. “Maar de studente gaf wel aan dat de kleur van de hoofddoek er minder toe deed. En kleur is een niet te onderschatten element bij een eerste indruk. En zo kan je je toch een stukje aanpassen zonder aan je eigenheid te raken. Overigens heeft de studente in kwestie een zeer goede beurt gemaakt, want bij het sollicitatie­gesprek, dat online verliep, had ze de homepage van de bedrijfs­website als scherm­achtergrond gekozen, waardoor waardoor het sociale brein van de rekruteerder haar onmiddellijk herkende als één van hen. Die hoofddoek was snel vergeten.”

Eric Verbeiren geeft onder meer les in de opleiding toegepaste informatica, waar hij via een driejarig programma studenten inzicht geeft in sociale dynamiek. In essentie gaat het over aanpassingen in gedrag, en dat vergt tijd. Eigenlijk bereiden we de studenten, tegen hun stageperiode in het laatste jaar, voor op de aspecten van het beroepsleven die niet meteen met vakkennis te maken hebben, maar met sociaal functioneren in (vooral) een kantooromgeving.”

Het boek sluit daar eigenlijk naadloos bij aan en wil houvast bieden aan afgestudeerden die hun eerste stappen in het beroepsleven zetten, maar richt zich net zo goed naar mensen met enige ervaring die in een andere werkomgeving een nieuwe job starten.

"De werknemer heeft handvaten nodig om in de nieuwe werk­omgeving goed te functio­neren en tegelijk­er­tijd zichzelf te kunnen blijven – beide elemen­ten zijn nood­zakelijk”

Eric Verbeiren, lector en co-auteur