Oesterschelp als inspiratie voor psychiatrische zorgverlening.

Van bachelorproef tot gelauwerd project: HOGENT-project haalt zowel jury- als publieksprijs van Inspire Health & Care Awards binnen.

Een project rond crustatieve zorg, waar HOGENT-studenten orthopedagogie aan de basis van liggen, haalde zowel de jury- als publieksprijs binnen van de Inspire Health & Care Awards. 

Het project wil de principes van crustatieve zorg verder toepassen en co-creatief ontwikkelen om zo mensen met een ernstige persisterende psychiatrische aandoening (EPPA) zorg aan te bieden die meer focust op levenskwaliteit dan op symptoomverbetering.

Schelp

Crustatieve zorg, ook wel schelpzorg genoemd (crusta betekent schelp in het Latijn) is een recente zorgvorm. Die richt zich behalve op bescherming ook op het aanbieden van een duidelijke structuur en het verhogen van de levenskwaliteit, bijvoorbeeld in de vorm van een vaste dagindeling met zinvolle activiteiten. De (oester)schelpmetafoor verwijst ook naar het feit dat de zorg inspeelt op de noden en omkadering die een cliënt op een bepaald moment nodig heeft: in moeilijke periodes wordt de bescherming en ondersteuning wat intensiever (de schelp sluit) als het beter gaat, kan de opvolging iets losser (de schelp gaat open). Met andere woorden: cliënten kunnen zich naargelang hun nood terugplooien in de geborgenheid van de aangeboden structuur of zich verder ontplooien, weg van deze structuur.

Eenheid

De oorsprong van het genomineerde project situeert zich bij een team van HOGENT-studenten orthopedagogie die in 2019 een bachelorproef uitwerkten rond crustatieve zorg in de psychiatrie: Lisa Stallaert, Lena Beirnaert, Laura Haeck, Inez Haentjens en Jaron Vanhulle. Tijdens het onderzoek dat de studenten verrichtten, kwamen ze tot de vaststelling dat crustatieve zorg al wel werd toegepast in de psychiatrie, maar dat elke instelling dat op haar eigen manier deed.

De studenten concludeerden bijgevolg dat er nood was aan meer eenheid in de praktijken rond crustatieve zorg, aan kennisdeling en uitwisseling van expertise. Instellingen konden immers uit elkaars praktijken en benaderingen leren, was de overtuiging.

Dat leidde tot het voorstel om een forum op te richten dat een antwoord bood op bovengenoemde knelpunten. Maar toen ging het land in lockdown waardoor de studenten dit forum, als output van hun bachelorproef, niet zelf konden uitwerken, maar HOGENT-lector en onderzoeker Jürgen Magerman zette mee zijn schouders onder het initiatief en bouwde het forum uit.

Daar bleef het echter niet bij: “We ontvingen ook ondersteuning van de Koning Boudewijnstichting om intervisies te organiseren, gericht naar professionele zorgverleners aan de basis. Daarnaast loopt ook een wetenschappelijk onderzoek om kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen voor crustatieve zorg, wat binnen afzienbare tijd moet resulteren in een auditmethodiek”, legt Jürgen uit.

De betrokken orthopedagogiestudenten zijn intussen actief in het beroepsleven of volgen een masteropleiding, maar Jürgen Magerman benadrukt graag het belang van hun research: “Zonder hun analyses en vaststellingen waren het project en de initiatieven die erop volgden, er niet gekomen. En dus ook de award niet.”